پرتوزایی طبیعی در سنگ و خاک معدن شمس¬آباد اراک

در این تحقیق 12 نمونه سنگ آهن از معدن شمس¬آباد اراک مورد مطالعه قرار گرفت. این نمونه¬ها دارای ترکیبات مختلفی از سنگ آهن بوده که مهمترین آنها هماتیت، لیمونیت، سیدریت و گوتیت می-باشند. نمونه¬های تهیه شده از قسمتهای عمیق معدن استخراج و پس از خرد شدن و آسیاب شدن از مش شماره 50 عبور داده شدند. پودرهای آماده شده در ظروف استاندارد مارینلی¬بیکر بسته¬بندی و سپس آب¬بندی شدند. فعالیت ویژه رادیونوکلئیدهای طبیعی به روش اسپکترومتری گاما و با استفاده از آشکارساز hpge با بازدهی نسبی 30% تعیین گردیدند. فعالیت ویـژه 226ra، 232th، 40k و 235u بر حسب bqkg-1 در این نمونه¬ها به ترتیب از : 53/0±39/9 تا 84/1±70/271، mda تا 22/1±98/60، 14/2±34/25 تا 47/6±03/800 و mda تا 39/0±52/39 تغییر می¬کند. مقدار فعالیت ویژه معادل رادیوم (raeq) بر حسب bqkg-1، شاخص خطرپذیری پرتوگیری داخلی (hin)، شاخص خطرپذیری پرتوگیری خارجی (hex) و آهنگ دز جذبی (d) بر حسب ngyh-1 برای کلیه نمونه¬ها محاسبه گردید. بیشینه raeq در نمونه لیمونیت به میزان bqkg-119/296 محاسبه شد که پائین¬تر از حداکثـر میزان مجاز اعلام شده (bqkg-1370) می¬باشد. میزان آهنگ دز جذبی در نمونه¬ها بر حسب ngyh-1 از 37/6 تا 14/128 متغیر می¬باشد. همچنین میزان hinو hex در نمونه¬های جمع¬آوری شـده به ترتیب از : 05/0 تا 58/1 و 03/0 تا 84/0 محاسبه گردیده است که برای اکثر نمونه¬ها کوچکتر از یک می¬باشد.